Wie heeft recht op de Facebookpagina?

Fijn, die werknemer/opdrachtnemer/vrijwilliger die een Facebookpagina heeft aangemaakt voor jouw organisatie. En nog veel leuker is dat hij/zij hiermee 10.000 volgers heeft gegenereerd. Maar wat doe je als deze werknemer/opdrachtnemer/vrijwilliger stopt met zijn werkzaamheden en het beheer van de pagina niet aan jou over wil dragen?

Deze kwestie speelde onlangs bij een dierenasiel in Bruchem en eerder dit jaar bij een politieke partij in Vlaardingen. Ontevreden medewerkers stapten op of werden geroyeerd en weigerden simpelweg het beheer van de Facebookpagina’s en een Facebookgroep (in de zaak van de politieke partij) over te dragen aan de desbetreffende organisaties. De politieke partij en het dierenasiel stapten naar de rechter.

De politieke partij
In de zaak van de politieke partij ging het om een raadslid die als campagneleider bij de gemeenteraadsverkiezingen 2018 het beheer van de Facebookpagina overnam en succesvol voortzette: hij schroefde het aantal volgers op van 340 naar 2000. De Facebookpagina was al enkele jaren eerder door iemand anders ten behoeve van de partij aangemaakt. 

Daarnaast richtte het raadslid ook een Facebookgroep op. Deze groep was op eigen initiatief, door het raadslid zelf opgericht. De naam van de groep verwees niet naar de politieke partij. Voor iedereen was het duidelijk hij de beheerder was én dat het raadslid de berichten in deze groep onder zijn eigen naam plaatste. De politieke partij maakte zelf geen gebruik van de groep. 

Het dierenasiel
In de zaak van het dierenasiel ging het over een werknemer in dienstverband. Deze werknemer had in 2011, naar eigen zeggen op eigen initiatief, een openbare Facebookpagina aangemaakt en in acht jaar tijd met deze pagina 10.000 volgers gegenereerd. zij kreeg al in 2014 de instructie van het bestuur van het asiel zich te beperken tot informatieve en commerciële berichten en geen berichten te posten die een persoonlijke mening bevatten over (gevoelige) kwesties omdat deze de organisatie in gevaar konden brengen. Het behoorde tot één van haar taken om de pagina bij te houden. Zij kreeg hier ook uren voor. 

Wie heeft het recht op het beheer van een Facebookpagina?
De rechter gaf in beide zaken de organisaties voor een groot deel gelijk en verplichtte de medewerkers de gegevens van de Facebookpagina’s over te dragen op laste van de betaling van een dwangsom. Het raadslid, echter, hoefde het beheer van de Facebookgroep niet over te dragen. Uitgangspunt van het oordeel was het volgende: 

“Degene die een pagina aanmaakt, maakt in beginsel aanspraak op het beheer van die pagina. Dit kan anders zijn indien degene die de pagina heeft aangemaakt dat voor een ander of in opdracht van een ander heeft gedaan, of wanneer diegene moet worden geacht de pagina te hebben overgedragen.”

In beginsel heeft diegene die een Facebookpagina heeft aangemaakt dus recht op het beheer van deze pagina. Dit kan naar omstandigheden van het geval anders zijn als aannemelijk wordt gemaakt dat de pagina is aangemaakt in opdracht van een ander of ten behoeve van een ander. Die ander kan een organisatie zijn maar ook een persoon. Hetzelfde geldt ook voor het beheer van een Facebookgroep. 

Welke omstandigheden kunnen meetellen bij het oordeel of een Facebookpagina aangemaakt is ‘voor een ander’?

Uit bovengenoemde zaken kan worden opgemaakt dat de volgende omstandigheden van belang kunnen zijn bij het oordeel of een Facebookpagina of -groep ‘voor een ander’ is aangemaakt. 
-Wie heeft de pagina aangemaakt en op wiens initiatief of naar wiens opdracht?
-Wat is de naam van de pagina?
-Oefent ‘de ander’ invloed uit op de inhoud van de berichten?
-Wat voor een soort (werk)relatie bestaat er tussen de beheerder en ‘de ander’?
-Wat is de aard van de inhoud van de berichten die de beheerder plaatst?
-Uit wiens naam plaatst hij deze berichten?
-Hoort het beheer van de pagina tot de officiële taken van de beheerder?

Wat te doen om een conflict voorkomen?
Maak goede afspraken. Grijp in als je ziet dat mensen bepaalde initiatieven ontwikkelen op social media. Zeker bij organisaties waarbij veel vrijwilligers betrokken zijn zoals organisaties met een ideële of kunstzinnige achtergrond of met een bepaalde maatschappelijk functie waar mensen sterk bij betrokken zijn, wil het nog wel eens voorkomen dat mensen op eigen initiatief aandacht willen genereren voor de organisatie. Zij kunnen daar, zoals blijkt, heel succesvol in zijn. Als iemand dan vertrekt is het verlies van een zorgvuldig opgebouwd en groot aantal volgers pijnlijk. 

Ook is het aan te raden om twee beheerders aan te stellen, zodat je nooit verlegen zit om inlogcodes en wachtwoorden.

​